Traumatische schok

Wanneer het seksueel misbruik uit je jeugd  is verdrongen, komt het soms plotseling, naar aanleiding van een trigger, te voorschijn. Het veroorzaakt een ware aardbeving in je leven. Je eerste reactie is ‘Dit kan toch niet waar zijn?’ Je bent geschokt over wat je ineens aan beelden in je hoofd hebt. ‘Ik verzin dit toch niet?’ Alles schudt op zijn grondvesten.

De schok

Als kind krijg je een diepe schok. Het moment dat je voor het eerst misbruikt wordt maakt diepe indruk. Je lichamelijke integriteit wordt geschonden, soms nog voordat je een eigen identiteit hebt kunnen ontwikkelen. Je grip op de wereld is nog heel onvast, je moet alles nog leren. De schok van pijn, verraad en grensoverschrijding is groot. Zo groot dat het kind niet anders kan dan het gebeurde ver wegstoppen.

Schok dat je niet gehoord wordt

Wanneer je jouw verhaal gaat vertellen, meestal aan iemand die je na staat, komt de volgende schok. Niet altijd, maar vaak genoeg om je zorgen over te maken, is de reactie van de ander bepaald niet helpend. ‘Heb je het niet verzonnen?’ ‘Dat zou hij nooit doen.’ of ‘Dat kan toch niet?’ zijn echo’s van jouw eigen gedachten, die je juist hebt moeten overwinnen om met je verhaal naar buiten te komen.

Traumatische schok

Mensen met een seksueel misbruik verleden ervaren het ‘de mond gesnoerd worden’, de waarheid niet mogen zeggen, als ‘de tweede verkrachting’. Dat klinkt dramatisch en dat is het ook. Het vraagt veel van een slachtoffer om met zijn of haar verhaal naar buiten te komen en de angst om niet geloofd worden is daar een deel van de oorzaak van. Onbegrip en ongeloof zijn niet helpende reacties.

Heb je daar nou nog last van?

Mensen willen graag dat het voorbij is. Liever nog dat het nooit gebeurd is, maar als ze er niet omheen kunnen dat het is gebeurd, willen zij het liefst dat je er geen probleem van maakt. Dat het resoluut verbannen wordt naar het verleden, net nu jij er in het hier en nu last van hebt. Ook in de hulpverlening zien we die neiging, om het zo snel mogelijk weer toe te dekken. Maar het ontdekken en helen van zoveel leed is geen gemakkelijke weg en vraagt meer van ’toverstokjestherapie’.

Erkenning doet wonderen

Het leed dat seksueel misbruik heet kan niet helen zonder erkenning. Het komt voor, maar het is een zeldzaamheid dat de pleger erkenning biedt. Bij de pleger kan de angst voor juridische consequenties meespelen, maar vaker heeft de pleger zijn hart verhard. Gelukkig ben je voor die erkenning niet afhankelijk van de pleger. Je kunt jezelf die erkenning bieden, eventueel geholpen door een ter zake kundig therapeut.

Diepe schok en rouw

Hoe kun je verder leven nadat je zulke schokkende gebeurtenissen in je herinnering hebt gevonden? De gevolgen van seksueel misbruik zijn niet misselijk en als je al een half leven hebt geleefd met deze gevolgen is er veel schade aangebracht. Rouw is dan ook een onderdeel van het helen van seksueel misbruik. Rouw om alles wat er, als gevolg van het seksueel misbruik, is misgegaan in je leven.

Verder met je leven

De periode van heling is vaak zwaar en vraagt doorzettingsvermogen en goede dosering. Maar ze is niet eindeloos. Helen kan, je kunt een volwaardig leven met alles wat daarbij hoort. Een vreugdevol bestaan, niet ‘happily ever after’ maar met ups en downs, hoogtepunten en dieptepunten, maar nooit meer zo diep als de eerste aardschokken. Je raakt er niet meer door ontregeld. Je ervaart meer balans, je kunt je leven weer opbouwen, maar nu zonder onderliggend trauma.